“Cumhuriyetin 101. Yılında Uzmanlar Anlattı: ‘Çağdaşlaşmanın Güvencesi ve Eşitlik Prensibi'”

101 yıl önce bugün Türkiye Cumhuriyeti, tarihin en büyük dönüm noktalarından biri olarak ilan edildi. Farklı ırk, etnisite ve mezhepleri reddetmeden, yurttaşların eşitliği temelinde şekillenen Cumhuriyet, adalet ve eşitlik ilkeleri doğrultusunda kuruldu. Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Korkut Kanadoğlu ve Siyaset Bilimci Dr. Abdullah Kehale, bu tarihi süreci değerlendirdi.

Cumhuriyetin Ulusal Bağımsızlık Anlamı

Prof. Dr. Kanadoğlu, Cumhuriyetin Türkiye’nin 100 yıllık tarihini temsil eden bir kavram haline geldiğini belirterek, “Cumhuriyetin Türkiye’ye özgü anlamını incelerken, Türk Devrimi’nin emperyalizmle ve ulusal kurtuluş mücadelesiyle bağlantısına dikkat edilmelidir. Cumhuriyetin kuruluşu bu bağımsızlık mücadelesiyle birlikte gerçekleşti. İşgalci güçlerin manda yönetimi önerisi, cumhuriyetçi saiklerle reddedilmiştir,” dedi.

“Çağdaşlaşmanın Güvencesi”

Kanadoğlu, Cumhuriyetin temel amacının bireylerin eşit hak ve özgürlüklere sahip olduğu bir yurttaşlık prensibi üzerine kurulu olduğunu vurguladı: “Bu, yarı sömürge bir devletten 20. yüzyıl toplumuna geçiş hedefidir. Cumhuriyetin iki temel unsuru laiklik ve ulusal kimliktir.” 2007 ve 2017’deki anayasa değişikliklerinin Cumhuriyetin temel ilkelerini zayıflattığını belirten Kanadoğlu, “Ancak Cumhuriyet, geniş toplumsal destekle çağdaşlaşmanın güvencesi olmaya devam etmektedir,” diye ekledi.

Cumhuriyet ve Demokrasi İlişkisi

Atatürk’ün “Benim cumhuriyetten anladığım demokrasidir” sözünü hatırlatan Dr. Abdullah Kehale, “Atatürk, bu anlayışı sözde bırakmamış, uygulamalara da yansıtmıştır,” dedi. Kehale, Atatürk döneminde muhalefete saygının örneği olarak bir Milli Eğitim Bakanı seçimini anlatarak, “Bugünkü Türkiye’de böyle bir örneği görmek neredeyse imkansızdır,” dedi.

“Yugoslavya’yı Unutmamalıyız”

Kehale, Cumhuriyetin farklılıkları reddetmeyip ortak değerler üzerine kurulan bir ulus devlet olduğunu belirtti. “Bu yapı, ülkenin birliği ve bütünlüğünün teminatıdır. Yugoslavya gibi farklılıklar üzerinden kurumsallaşmanın bedelini parçalanarak ödeyen ülkeleri unutmamalıyız. Bugün Cumhuriyete sahip çıkmak, anayasanın değişmez ilkelerini korumakla mümkündür” şeklinde konuştu.

Kaynak: Haber Merkezi